چگونه وبه چه وسیله ای یک فرش دست بافت بافته میشود؟

فرش دست بافت که همیشه معروف بوده است. مخصوصا فرش دستبافت کاشان که یکی ازنمونه های کم نظیری است که در جهان زبان زد شده است. به دلیل قیمت بالایی که برای خود بافنده تمام میشود او نیز به تناسب با قیمت بیشتری میفروشد. قیمت بالای ان سبب شده است که افراد تمایلشان برای خرید اینگونه فرشها کم شود وبه سمت خرید فرش ماشینی بروند. فرش های ماشینی نیز در انواع و اقسام گوناگون وجود دارند. حتی فرشهای دست بافت گونه نیز وجود دارد. اما خب هر کس سلیقه خود را دارد. اما در مورد بافت فرش دست بافت ووسایل لازم ان چه میدانید.؟؟

وسایل بافت فرش 

وسایل مورد نیاز برای بافت فرش دستباف در مقایسه با فرش ماشینی :

دار قالی : 

هر فرشی باید روی یک دار یا چهارچوب بنا شده و بافته شود.اندازه ان بسته ب سایز و ابعاد فرش تعیین می شود. دارها در دو نوع افقی و عمودی وجود دارد که معمولا در مناطق ترکمن و عشایران از نوع افقی ان استفاده میشود. به گونه ای که دار قالی بجای تکیه به دیوار روی سطح زمین خوابانده میشود.تمامی چارچوب دار باید با یکدیگر زاویه 90 درجه بسازند.در غیر اینصورت فرش کج پیش رفته و نظم و زیبایی ان از بین رفته و کسی این قالی را خریداری نخواهد کرد.

دفه یا دفتین :

این وسیله نام های مختلفی دارد که هر منطقه و هر گویشی ان را به زبان خود تلفظ میکنند.این وسیله برای کوبیدن گره های فرش در دل تارو پود قالی به کارمیرود .و دارای دسته چوبی و دندانه های فلزی در سر ان است که بعضی از ان بسیار سنگین و برخی سبکتر میباشد .که از هر کدام در جایی از قالی استفاده میشود.در میانه های فرش که شانه قادر به ورود میان پرزها نمیباشد و سنگینی و قدرت لازم را ندارد از دفتین های سنگین و بزرگتر استفاده میشود.

ارش یا چله:

بعد از بنا شدن دار به چله کشی نیاز است تا تارهای عمودی قالی نفش بندد و پرز فرش در رنگها ی مختلف به ان گره خورده و به وسیله ی پود در دل کار جا بگیرد و تثبیت شود.در قدیم از جنس ابریشم و پشم بود و امروزه از جنس پنبه است.

آرقاچ یا پود:

نخ های افقی به صورت یکی درمیان از زیر و روی تارقالی به روی رج ها  رد شده و به ان پود گویند.جنس ان هم پنبه میباشد و بعد از اتمام یک رج به روی ان کوبیده میشود و بعد از ان بافنده به رج بعدی میرود.

کاردک و قیچی :

کاردک یا کتر برای بریدن خامه یا همان رنگ قالی است که بعد از گره زدن اضافه ان توسط کاردک یا چاقو بریده میشود.و قیچی برای همسطح کردن هر رج یا سایر رج هاست و بعد از اتمام هر رج به وسیله قیچی پرزهای سر خامه ها بریده میشود.برخی در انتها ی بافت انرا با قیچی برقی یکسطح میکنند.

شیوه ی بافت فرش:

تا به اینجا وسایل لازم برای بافت فرش معرفی شد اما همه ی اینها برای بافت یک نقش تهیه میشود که باید طبق نقشه طرح مورد نظر خانه به خانه رج به رج نقش بخورد و با بافت اخرین رج از نقشه طرح تکمیل و از دار قالی کنده و بریده شود.

نقشه خوانی:

بدین صورت است که طرح شطرنجی روی کاغذ پیاده شده و هر خانه نشانه یک گره میباشد.و بنا به مکان قرارگیری رنگها کنار هم خانه ها با رنگ مربوطه بافته میشود.رج به رج طرح و رنگ فرق میکند و برای بافت هر خانه باید به نقشه مراجعه کرد.

رنگ طبیعی فرش یا تهیه خامه فرش:

برای جلوه بهتر فرش بهتر است از خامه هایی استفاده شود که بوسیله رنگها و مواد طبیعی رنگ شده اند.رنگرزی به صورت مختصر به گونه ایست که نخ ها درون دیگ جوشانده شده تا مغز پخت شوند سپس به انها تثبیت شده زده شده و برای بدست اوردن رنگ پرتر بیشتر جوشانده شده و برای رنگ کمرنگ تر کمتر درون دیگ قرار گیرد.

برای مثال از پوست میوه هایی مثل انار و گردو رناس و انجیر استفاده میشود.